Hoop op wieltjes

Een pelgrimstocht doorheen ons huis

Toen een collega vroeg of het anker van hoop ook eens bij ons kon langskomen, nam ik het eerst letterlijk. Ik trok naar de visser in huis en vroeg hem waar ik een anker kon vinden.

Wat er daarna gebeurde, had ik niet kunnen voorzien.

Het anker van hoop was nog geen uur in huis, of het stond al op wieltjes klaar om te vertrekken. Vier dagen lang pelgrimeerde ik ermee doorheen onze gangen, kamers, kelders en tuinen. Wat begon als een symbolisch gebaar, werd een diep menselijke en spirituele reis.

Het begon in de kinezaal.

 Zuster Jeannine, de laatst levende zuster van onze congregatie, nodigde me uit om eens langs te komen: ze had fotoalbums liggen, vol herinneringen.

Eenmaal op pad, begon het anker te spreken.

---

Mensen zagen het passeren, stelden vragen, raakten verwonderd.
Het anker bracht geschiedenis boven water.

Via oude foto’s en postkaarten leerde ik over schipperskinderen, over de 327 zusters die tussen 1844 en 1966 hun leven wijdden aan de armen en zieken, aan onderwijs en zorg. 
In de refter deelden we de albums onder collega’s. Herinneringen kwamen los.
Collega’s die met pensioen zijn, of gestorven.
Zusters die opnieuw tot leven kwamen in anekdotes.

In de leefruimte spraken we met bewoners over onthechting, afhankelijkheid, eenzaamheid.
In de gangen werd ik aangesproken:
“Ik heb geen hoop meer.”
“Ik vind mijn draai niet.”
Maar ook:
“Ik ben blij dat jij er bent.”
“Mag ik je iets tonen?”

---

Ik werd uitgenodigd in kamers, kreeg foto’s te zien van vroeger.
Mijn handen werden vastgehouden, mijn wangen kregen zoenen.
Sommige blikken raakten me tot in mijn ziel.


En telkens weer:
dat beeld van het anker.
Dat roept.
Dat verbindt.
Dat haalt boven wat gezonken was.


Ouderenzorg is diep filosofisch


We worden een leven lang aangemoedigd om zelfstandig te zijn.
En dan belanden we, in ons laatste hoofdstuk, in een gemeenschapsleven waarop we niet voorbereid zijn en dat we niet zelf hebben gekozen.


Zouden we niet eerder moeten leren samenleven?


Wat is de werkelijkheid als tijd en geheugen vervagen?
Geen opeenvolging van herinneringen, maar een voortdurende aanraking van het nu.
Wat betekent het om nú mens te zijn?


Iemand vroeg me:
“Vind je het niet erg dat wat je doet de dag erna misschien al vergeten is?”


De dag erna? Soms al vijf minuten later.


Wat blijft, is aanwezigheid.
Wat blijft, is nabijheid.
Een gezicht dat vertrouwd wordt.
Een ankerpunt.


Ik steek met het anker de straat over.
Een dochter roept me.
Gisteren stonden we samen aan het sterfbed van haar vader.


We spreken over loslaten. Over verankerd zijn.
Voor mij voelt het als surfen op de golven van genade.
Ik ga zó op in het moment, dat ik vergeet dat het houten anker de oprit blokkeert.


In onze binnentuin — waar het idee om het anker te laten komen ontstond — keer ik terug.
Ik vraag een bewoonster of ze me wil helpen.
Ze kleurt het logo van Vincenthof in: een huis gevormd uit de letters H(eilige), S(int) en V(incentius).


Mijn collega, die binnenkort met pensioen gaat, zet de puntjes op de i.
Ze schrijft in schoonschrift een spreuk neer die wij willen delen: 
“Ook door het kleiner wordend raam van m'n kamer schijnt de zon.”


Wij zijn nog lang niet uitgeankerd! 
In Vincenthof bruisen wij (niet alleen van de pijnstillers, maar ook) van de hoop!


(Michèle Pieters, pastoraal werker Vincenthof)